Czym są dobra publiczne, społeczne oraz prywatne?
Wróćmy do tematu związanego ściśle z finansami publicznymi. Dziś poruszymy dobra publiczne, społeczne a także prywatne, opiszemy czym są i jak je rozróżniać. Jest to łatwe, proste i przyjemne.
Dobra dzielimy na trzy kategorie, jak już zapewne zdążyliście zauważyć są to:
- dobra publiczne
- dobra społeczne
- dobra prywatne
Zacznijmy od tych pierwszych. Dobra publiczne to takie, które z przyczyn naturalnych mogą służyć zbiorowości lokalnej czy też całemu społeczeństwu. Dobra te są konsumowane przez wszystkich członków danego społeczeństwa, nazywa się je: czystymi dobrami publicznymi. Charakteryzują się tym, że podczas gdy z tych dóbr korzysta jedna osoba to nie ogranicza dostępu do tego dobra innej osobie. Korzyści z używania dobra publicznego są niepodzielne. Niemożliwe jest wykluczenie kogokolwiek z konsumpcji.
Przykłady dóbr publicznych: powietrze, bezpieczeństwo zewnętrzne, działalność służb dyplomatycznych czy jeziora i rzeki. Niektóre z dóbr publicznych powstają przy udziale człowieka.
Kolejne na liście są dobra społeczne, czyli takie, które ze względu fizycznego mogą być dobrami prywatnymi, jednak na prowadzonej polityki społecznej są dostarczane obywatelom nawet wtedy, kiedy on tego nie akceptuje. Są to dobra, które zaspokajają podstawowe potrzeby obywateli takie jak: edukacja czy chociażby ochrona zdrowia. Charakteryzują się tym, że są własnością publiczną lub zostały sfinansowane z funduszy publicznych.
Ostatnie to dobro prywatne, są one finansowane wyłącznie z funduszy prywatnych. Charakteryzuje się tym, że jeśli konsumowane jest przez jedną osobę to nie może być jednocześnie konsumowane przez drugą. Współcześnie ta grupa dóbr wymaga podziału rynkowego. Podział zależy od dochodów i preferencji ich nabywców.
